دستور العمل ناظر بر ضمانت نامه بانكي (ريالي)
شوراي پول و اعتبار در يك هزار و يك صد و هفتاد و ششمين جلسه مورخ 1393/2/9 به استناد بند (6) ماده (14) و بند (ب) ماده (11) قانون پولي و بانكي كشور مصوب 18 تيرماه 1351 "دستورالعمل ناظر بر ضمانت نامه بانكي (ريالي)" را كه از اين پس به اختصار دستورالعمل ناميده مي شود، در 57 ماده و 16 تبصره به شرح ذيل تصويب نمود.
فصل اول – تعاريف
ماده 1- در اين دستور العمل ، عناوين زير به جاي عبارات مشروح مربوط به كار مي روند :
1- بانك مركزي : بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران.
2- موسسه اعتباري : بانك موسسه اعتباري غير بانكي يا شبعه موسسه اعتباري خارجي كه به موجب قانون و يا با مجوز بانك مركزي تاسيس شده و تحت نظارت آن بانك قرار دارد.
3- شعبه موسسه اعتباري خارجي : واحد عملياتي از يك موسسه اعتباري خارجي كه با مجوز بانك مركزي و تحت نظارت آن بانك به انجام عمليات مجاز بانكي در جمهوري اسلامي ايران مبادرت دارد.
4- ضمانتنامه بانكي : كه در اين دستورالعمل ضمانت نامه ناميده مي شود، سندي است كه به موجب آن موسسه اعتباري به طور غير قابل برگشت متعهد مي شود به محض اعلام و مطالبه هر ميزان از وجه مندرج در آن توسعه ذي نفع، با رعايت مفاد اين دستورالعمل وجه مطالبه شده به ذي نفع پرداخت نمايد .
5- ضمانت خواه : شخصي كه تعهداتي را به موجب روابط پايه در قبال ذي نفع بر عهده دارد و براي تضمين ايفاي آن تعهدات، از موسسه اعتباري تقاضاي صدور ضمانتنامه مي نمايد .
6- ذي نفع : شخصي كه ضمانت نامه به نفع وي صادر مي شود .
7- رويداد : واقعه اي است كه طبق شرايط مندرج در ضمانت نامه با وقوع آن اعتبار ضمانت نامه خاتمه مي يابد .
8- خاتمه اعتبار: تاريخ يا رويدادي كه طبق شرايط ضمانت نامه با واقع شدن هريك از آنها هر كدام كه زودتر واقع شوند، ضمانت نامه از درجه اعتبار ساقط مي شود .
9- مدت اعتبار: فاصله زماني تاريخ صدور تا خاتمه اعتبار ضمانت نامه
10- وجه ضمانت نامه : مبلغي كه در متن ضمانت نامه درجه و قابل پرداخت به ذي نفع است .
11- رابطه پايه : قرارداد، شرايط مناقصه و شرايط مزايده يا هر رابطه حقوقي ديگري بين ضمانت خواه و ذي نفع؛
12- بدهي غير جاري: آندسته از بدهي هاي اشخاص به موسسه اعتباري كه مطابق با دستورالعمل طبقه بندي دارايي هاي موسسات اعتباري مصوب شوراي پول و اعتبار، در طبقات غيرجاري قرار مي گيرد.
13- عوامل قهري: هر اتفاق خارج از كنترل موسسه اعتباري از جمله جنگ، سيل، زلزله و آتش سوزي كه باعث توقف فعاليت هاي موسسه اعتباري مي گردد.
14- سامانه پيام رساني الكترونيكي مالي سپام : سامانه اي كه در بانك مركزي راه اندازي شده و امكان تبادل تمامي پيام هاي مالي بين بانكي را به طور متمركز و به صورت استاندارد فراهم مي سازد.
دستور العمل ناظر بر ضمانت نامه بانكي (ريالي)
شوراي پول و اعتبار در يك هزار و يك صد و هفتاد و ششمين جلسه مورخ 1393/2/9 به استناد بند (6) ماده (14) و بند (ب) ماده (11) قانون پولي و بانكي كشور مصوب 18 تيرماه 1351 "دستورالعمل ناظر بر ضمانت نامه بانكي (ريالي)" را كه از اين پس به اختصار دستورالعمل ناميده مي شود، در 57 ماده و 16 تبصره به شرح ذيل تصويب نمود.
فصل اول – تعاريف
ماده 1- در اين دستور العمل ، عناوين زير به جاي عبارات مشروح مربوط به كار مي روند :
1- بانك مركزي : بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران.
2- موسسه اعتباري : بانك موسسه اعتباري غير بانكي يا شبعه موسسه اعتباري خارجي كه به موجب قانون و يا با مجوز بانك مركزي تاسيس شده و تحت نظارت آن بانك قرار دارد.
3- شعبه موسسه اعتباري خارجي : واحد عملياتي از يك موسسه اعتباري خارجي كه با مجوز بانك مركزي و تحت نظارت آن بانك به انجام عمليات مجاز بانكي در جمهوري اسلامي ايران مبادرت دارد.
4- ضمانتنامه بانكي : كه در اين دستورالعمل ضمانت نامه ناميده مي شود، سندي است كه به موجب آن موسسه اعتباري به طور غير قابل برگشت متعهد مي شود به محض اعلام و مطالبه هر ميزان از وجه مندرج در آن توسعه ذي نفع، با رعايت مفاد اين دستورالعمل وجه مطالبه شده به ذي نفع پرداخت نمايد .
5- ضمانت خواه : شخصي كه تعهداتي را به موجب روابط پايه در قبال ذي نفع بر عهده دارد و براي تضمين ايفاي آن تعهدات، از موسسه اعتباري تقاضاي صدور ضمانتنامه مي نمايد .
6- ذي نفع : شخصي كه ضمانت نامه به نفع وي صادر مي شود .
7- رويداد : واقعه اي است كه طبق شرايط مندرج در ضمانت نامه با وقوع آن اعتبار ضمانت نامه خاتمه مي يابد .
8- خاتمه اعتبار: تاريخ يا رويدادي كه طبق شرايط ضمانت نامه با واقع شدن هريك از آنها هر كدام كه زودتر واقع شوند، ضمانت نامه از درجه اعتبار ساقط مي شود .
9- مدت اعتبار: فاصله زماني تاريخ صدور تا خاتمه اعتبار ضمانت نامه
10- وجه ضمانت نامه : مبلغي كه در متن ضمانت نامه درجه و قابل پرداخت به ذي نفع است .
11- رابطه پايه : قرارداد، شرايط مناقصه و شرايط مزايده يا هر رابطه حقوقي ديگري بين ضمانت خواه و ذي نفع؛
12- بدهي غير جاري: آندسته از بدهي هاي اشخاص به موسسه اعتباري كه مطابق با دستورالعمل طبقه بندي دارايي هاي موسسات اعتباري مصوب شوراي پول و اعتبار، در طبقات غيرجاري قرار مي گيرد.
13- عوامل قهري: هر اتفاق خارج از كنترل موسسه اعتباري از جمله جنگ، سيل، زلزله و آتش سوزي كه باعث توقف فعاليت هاي موسسه اعتباري مي گردد.
14- سامانه پيام رساني الكترونيكي مالي سپام : سامانه اي كه در بانك مركزي راه اندازي شده و امكان تبادل تمامي پيام هاي مالي بين بانكي را به طور متمركز و به صورت استاندارد فراهم مي سازد.
فصل دوم – صدور ضمانت نامه
ماده 2- موسسه اعتباري بنا به درخواست ضمانت خواه و پس از اخذ وثايق كافي از وي، مي تواند طبق شرايط مندرج در اين دستورالعمل اقدام به صدور ضمانت نامه نمايد .
ماده 3 –موسسه اعتباري موظف است پيش از صدور ضمانت نامه، از رعايت قانون و مقررات ناظر بر مبارزه با پول شويي به ويژه ضوابط شناسايي مشتريان در خصوص ضمانت خواه و نيز ساير ضوابط ابلاغي از سوي بانك مركزي اطمينان حاصل نموده و نسبت به اعتبارسنجي ضمانت خواه اقدام نمايد.
ماده 4- موسسه اعتباري مكلف است قبل از صدور ضمانت نامه ، وضعيت بدهي غيرجاري و چك برگشتي ضمانت خواه را از سامانه يكپارچه اطلاعاتي مشتريان نزد بانك مركزي استعلام نمايد . در خصوص اشخاص حقوقي، استعلام يادشده علاوه بر شخص حقوقي، شامل صاحبان امضاي مجاز و اعضاي هيات مديره آن اشخاص نيز مي گردد.
ماده 5- صدور ضمانت نامه براي ضمانت خواه كه داراي سابقه چك برگشتي رفع سوء اثر نشده و يا بدهي غير جاري نزد شبكه بانكي كشور مي باشد ممنوع است.
ماده 6- موسسه اعتباري ضمانت نامه را به استناد ماده (10) قانون مدني صادر مي نمايد. تعهدات ناشي از صدور ضمانت نامه از رابطه پايه و ساير روابط و قراردادهاي مربوط مستقل بوده و اختلافات ميان ضمانت خواه و ذي نفع و يا ايرادات و ادعاهاي مربوط به آنها در تعهد موسسه اعتباري به پرداخت وجه ضمانت نامه به ذي نفع، موثر نخواهد بود.